Pytanie nadesłane do redakcji:
Jaka jest różnica między grypą a przeziębieniem?
Odpowiedział:
dr n. med. Ernest Kuchar
Klinika Pediatrii i Chorób Zakaźnych
Akademia Medyczna we Wrocławiu
Przeziębieniem (ang. common cold) nazywamy powszechnie występujące zakażenia wirusowe górnych dróg oddechowych, przede wszystkim nosa i gardła, wywołane zwykle przez rynowirusy i koronawirusy. Objawy przeziębienia to kaszel, bóle gardła i wysięk z nosa, który początkowo jest wodnisty, a następnie staje się gęsty i zabarwiony na zielono lub żółto. Przeziębienia najczęściej występują w okresie jesienno-zimowym i zwykle ustępują w ciągu 7-10 dni. Kaszel wynikły z podrażnienia oskrzeli czasem może się utrzymywać do 3 tygodni. Przeziębienia są najczęstszymi chorobami zakaźnymi ludzi i zwykle nie prowadzą do rozwoju powikłań, nie ma możliwości zabezpieczenia się przed nimi szczepieniem.
Postępowanie w przypadku przeziębienia polega na odpoczynku i łagodzeniu objawów za pomocą leków przeciwgorączkowych, przeciwbólowych i zmniejszających wysięk z nosa.
Ponieważ wirusów wywołujących przeziębienia są setki, nie udało się jak dotąd opracować skutecznej szczepionki.
Grypą nazywamy zakażenie układu oddechowego wywołane przez wirusy grypy, które dzielimy na typy A, B i C. Najgroźniejsze są wirusy grypy typu A, wywodzące się od ptaków i klasyfikowane według antygenów powierzchniowych H i N (np. grypa A H1N1). Grypa jest poważną chorobą zakaźną niesłusznie utożsamianą z przeziębieniem. W odróżnieniu od przeziębienia może prowadzić do rozwoju poważnych powikłań, w tym zgonu. Choroba jest bardzo zaraźliwa i stanowi poważny problem zdrowotny w skali świata. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia w skali świata corocznie w czasie epidemii grypy na schorzenia górnych dróg oddechowych zapada 5-15% populacji, szacunkowa liczba ciężkich przypadków grypy może sięgać 3 do 5 milionów, a liczba zgonów (głównie w grupach zwiększonego ryzyka, jak osoby starsze i przewlekle chorzy) wynosi między 250 tys. a 500 tys. Zgodnie z danymi amerykańskimi corocznie na grypę zapada od 5% do 20% tamtejszej populacji, co było przyczyną od 55 tys. do 431 tys. hospitalizacji rocznie w latach 1979-2001 (średnio ok. 200 tys. rocznie). Amerykańskie władze sanitarne szacują, że w Stanach Zjednoczonych grypa wywołuje rocznie 36 tys. zgonów, cztery razy więcej niż AIDS i mniej więcej tyle samo co rak piersi, najczęstszy nowotwór kobiet.
Objawy kliniczne grypy są niecharakterystyczne (gorączka, bóle mięśni i stawów, złe samopoczucie, suchy kaszel, brak apetytu, bóle głowy, bóle gardła, katar, osłabienie), co powoduje, że grypę można często podejrzewać, ale w praktyce trudno jest na podstawie samych objawów klinicznych odróżnić ją od innych zakażeń wirusowych układu oddechowego i wiarygodne rozpoznanie postawić można jedynie na podstawie badań laboratoryjnych. Grypa zwykle wymaga kilkudniowego leżenia w łóżku.
W odróżnieniu do przeziębień grypie można i warto zapobiegać za pomocą szczepień, dostępne są też leki przeciwwirusowe skutecznie hamujące namnażanie wirusów grypy.
Podsumowując: grypę wywołują inne, groźniejsze wirusy niż przeziębienie, jest znacznie cięższą chorobą, obarczoną dużym ryzykiem powikłań i mogącą prowadzić do śmierci. Główne objawy to dreszcze, gorączka, kaszel, bóle gardła, bóle głowy, bóle kostno-stawowe, uczucie rozbicia i zimna. W odróżnieniu od przeziębienia grypie można skutecznie zapobiegać przez szczepienia, dostępne też są swoiste leki przeciwwirusowe.
